Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska zawiera regulacje dotyczące procedury zmiany imienia lub nazwiska.

Kiedy można zmienić imię lub nazwisko?

Ustawa wskazuje, że zmiany imienia lub nazwiska można dokonać tylko z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:

  • imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;
  • na imię lub nazwisko używane;
  • na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
  • na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

Cudzoziemiec, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, może dokonać zmiany imienia lub nazwiska wyłącznie ze szczególnie ważnych powodów związanych z zagrożeniem jego prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.

Nazwiska historyczne

W przypadku ubiegania się o zmianę na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, nazwiska się nie zmienia, za wyjątkiem sytuacji gdy osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiada członków rodziny o tym nazwisku.

Zmiana nazwiska

Można zmienić nazwisko noszone aktualnie lub nazwisko rodowe.

Zmiana nazwiska noszonego po zawarciu małżeństwa, gdy jest ono tożsame z nazwiskiem rodowym, rozciąga się na nazwisko rodowe wyłącznie na wyraźne żądanie osoby ubiegającej się o zmianę nazwiska.

Rozciągnięcie zmiany nazwiska rodziców na dzieci

Zgodnie z art. 8 omawianej ustawy zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci i na dzieci, które zrodzą się z tego małżeństwa.

Zmiana nazwiska lub nazwiska rodowego jednego z rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci i na dzieci, które pochodzą od tych samych rodziców, pod warunkiem że drugi z rodziców wyraził na to zgodę, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych lub jest pozbawiony władzy rodzicielskiej albo nie żyje. Dziecko, które w chwili zmiany nazwiska ukończyło 13 lat, do zmiany nazwiska musi wyrazić zgodę. 

W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka każde z nich może zwrócić się do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska dziecka.

Do kogo składamy wniosek w sprawie zmiany imienia lub nazwiska?

Wniosek składa się do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego np. w Lublińcu.

Osoby zamieszkałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą złożyć wniosek za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, wskazując kierownika urzędu stanu cywilnego, któremu ma on zostać przekazany.

Co powinien zawierać wniosek?

Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska powinien zawiera:

1) dane osoby, której zmiana dotyczy:

  • imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe,
  • wskazanie kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt urodzenia oraz akt małżeństwa, jeżeli zmiana imienia lub nazwiska będzie dotyczyła tego aktu,
  • numer PESEL, jeżeli został nadany;

2) imię lub nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana;

3) wskazanie miejsca sporządzenia aktu urodzenia małoletnich dzieci, jeżeli zmiana imienia lub nazwiska będzie dotyczyła tych aktów;

4) adres do korespondencji wnioskodawcy;

5) uzasadnienie;

6) oświadczenie wnioskodawcy, że w tej samej sprawie nie złożył wcześniej wniosku do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie została wydana już decyzja odmowna.

W sytuacji gdy wnioskodawca i jego małoletnie dzieci nie posiadają aktów stanu cywilnego sporządzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wraz z wnioskiem o zmianę imienia lub nazwiska wnioskodawca składa wniosek o transkrypcję zagranicznych dokumentów stanu cywilnego.

Składając wniosek o zmianę imienia lub nazwiska osobiście, wnioskodawca przedstawia do wglądu dokument stwierdzający tożsamość.

Opłata skarbowa za wydanie decyzji

Opłata skarbowa za wydanie decyzji o zmianie imienia lub (i) nazwiska wynosi 37 złotych.

Decyzja w sprawie zmiany imienia lub nazwiska

Decyzję w sprawie zmiany imienia lub nazwiska albo decyzję o odmowie takiej zmiany wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego, do którego został złożony wniosek. Może ją też wydać jego zastępca.

Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu. Zostaje wysłana za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w którym jest prowadzony rejestr stanu cywilnego, do kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt urodzenia oraz akt małżeństwa wnioskodawcy, a jeśli zmiana rozciąga się na małoletnie dzieci – również do kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akty urodzenia dzieci.

Jeżeli zmiana imienia lub nazwiska małoletniego dziecka nastąpiła na wniosek przedstawiciela ustawowego dziecka decyzję przekazuje się kierownikowi urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt urodzenia dziecka.