O nazwisku noszonym przez małżonków, decydują oświadczenia złożone przed kierownikiem USC. 

Art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego reguluje możliwość powrotu do nazwiska, które małżonkowie nosili przed zawarciem małżeństwa. 

Oświadczenie o powrocie do nazwiska 

Oświadczenie o powrocie do nazwiska po rozwodzie można złożyć wyłącznie przed kierownikiem USC lub konsulem, w terminie 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego. 

Kierownik USC lub konsul podpisuje oświadczenie i przekazuje je do urzędu, w którym znajduje się akt małżeństwa. 

W akcie małżeństwa dokonywana jest stosowna wzmianka, która potwierdza powrót do poprzedniego nazwiska. Nie zostaje wydane żadne postanowienie.

Żaden inny organ nie jest uprawniony do przyjęcia oświadczenia. 

Czy sąd może zamieścić orzeczenie o powrocie do nazwiska w wyroku rozwodowym?

Nie ma takiej możliwości. 

Czy małżonek pozostający w separacji może zmienić nazwisko?

Tutaj również odpowiedź brzmi „nie”.

Czy można „przymusić” byłego małżonka do zmiany nazwiska?

SO w Olsztynie w wyroku z 20.03.2018 r. (I C 549/17) stwierdził, iż pomimo ochrony prawnej nazwiska przed niepożądanym, cudzym, bezprawnym zachowaniem – używaniem, nie istnieją żadne środki prawne, które pozwoliłyby małżonkowi, którego nazwisko przyjął współmałżonek w związku z zawarciem małżeństwa na „przymuszenie” małżonka do pozbycia się jego nazwiska.

Skorzystanie z możliwości powrotu do poprzedniego nazwiska zależy tylko i wyłącznie od woli małżonka, który przyjął nowe nazwisko.