W ostatnich latach obserwuje się zmniejszenie liczby zawieranych małżeństw, a zwiększenie liczby rozwodów. Dosyć popularny stał się konkubinat, czyli nieformalny związek pozostających we wspólnym pożyciu dwojga osób.
Niestety, nasz ustawodawca na ten moment nie podjął się stworzenia regulacji prawnej właściwej dla tego typu związku. Ten problem daje o sobie znać zwłaszcza przy rozważaniach dotyczących kwestii spadkowych.
Czy konkubinat ma znaczenie na gruncie dziedziczenia ustawowego?
Załóżmy, że Ania od 10 lat miała partnera – Pawła. Nigdy nie planowali ślubu, bo uważali to za coś nieistotnego. W ich opinii nic by to nie zmieniło w ich relacji. Paweł kupił mieszkanie, ale razem je remontowali. Nie zastanawiali się nigdy nad tym, co będzie po ich śmierci, nie rozmyślali w żaden sposób nad zabezpieczeniem majątku na wypadek śmierci. Uważali, że są za młodzi na takie problemy. Paweł zginął w wypadku samochodowym. Ania skorzystała z pomocy prawnej i okazało się, że skoro Paweł nie pozostawił po sobie testamentu, w grę wchodzi tylko dziedziczenie ustawowe – nie przysługuje jej żaden udział spadkowy.
Zasada jest prosta: żyjący partner nie wchodzi do grona spadkobierców ustawowych.
Jak zabezpieczyć partnera?
Jeżeli chcemy zabezpieczyć naszego partnera na wypadek naszej śmierci, istnieje na to prosty sposób.
Należy sporządzić testament, najlepiej w formie aktu notarialnego, aby później uniknąć prób jego podważania dokonywanych np. przez bliskich, którzy nie darzyli sympatią partnera. Testament musi być ważny i skuteczny.
Nie powinnismy zapominać, że partner dziedziczy w takiej sytuacji nie tylko majątek zmarłego, ale także długi spadkowe.
Ponadto, z chwilą nabycia udziału w spadku po stronie partnera powołanego do dziedziczenia powstaje obowiązek podatkowy.
Konkubent nie zalicza się do pierwszej grupy podatkowej, więc nie skorzysta ze zwolnienia z podatku.
Co z korzystaniem z mieszkania zmarłego partnera?
Zgodnie z art. 923 § 1 Kodeksu cywilnego, małżonek i inne osoby bliskie spadkodawcy, które mieszkały z nim do dnia jego śmierci, są uprawnione do korzystania w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku (chwili śmierci spadkodawcy) z mieszkania i urządzenia domowego w zakresie dotychczasowym.
Partnera możemy uznać za inną osobę bliską.
Ta regulacja daje konkubentom chociaż trochę czasu (3 miesiące) na przeorganizowanie swojego życia po śmierci drugiej połówki, czyli np. na znalezienie nowego mieszkania.
Po upływie tego okresu prawny następca zmarłego, czyli spadkobierca, który otrzymał w spadku mieszkanie, ma możliwość eksmisji niechcianego lokatora.
Czy można otrzymywać emeryturę po partnerze?
Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie zalicza do kręgu osób uprawnionych do otrzymywania renty czy emerytury po zmarłym konkubenta.
Nie przysługuje wtedy również prawo do renty rodzinnej, chyba że partnerzy mieli wspólne dzieci.
Jeśli masz pytania dotyczące omówionego tematu lub potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej, nie wahaj się z nami skontaktować. Kancelaria Adwokacka Mikulski oferuje kompleksową pomoc prawną dostosowaną do Twoich indywidualnych potrzeb. Skontaktuj się z nami już dziś, aby umówić się na konsultację i dowiedzieć się, jak możemy Ci pomóc. Zadzwoń pod numer +48 882 843 157 lub napisz na adres kancelaria@adwokatmikulski.pl. Jesteśmy tutaj, aby Cię wspierać
