Zgodnie z polskim prawem karnym czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej. Czyny zabronione dzielimy na przestępstwa i wykroczenia. Czym się różnią?

Definicje

Przestępstwo to czyn człowieka zabroniony przez ustawę pod groźbą kary jako zbrodnia lub występek, bezprawny, zawiniony i społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy. Przestępstwa dzielimy na zbrodnie i występki. 

Zbrodnie to czyny zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata pozbawienia wolności lub karą surowszą. 

Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych albo powyżej 5000 złotych, karą ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

Wykroczenie to czyn człowieka, zawiniony, społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5 000 zł lub nagany.

Społeczna szkodliwość czynu

Przestępstwo kojarzy nam się z czymś groźniejszym, bardziej poważnym przewinieniem, a wykroczenie z czymś drobniejszym.

Fundamentalną różnicą pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem jest stopień społecznej szkodliwości czynu. 

O wykroczeniu możemy mówić nawet jeśli społeczna szkodliwość czynu jest znikoma. Stopień społecznej szkodliwości przestępstwa musi być wyższy niż znikomy. 

Karalność 

Kolejna różnica pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem to sankcje. Przestępstwa są karane surowiej. 

Kary za popełnienie wykroczenia:

  • areszt (od 5 do 30 dni);
  • ograniczenie wolności (1 miesiąc);
  • grzywna (od 20 do 5000 złotych); 
  • nagana.

Kary za popełnienie przestępstwa:

  • grzywna (od 10 stawek po 10 zł do 540 stawek po 2000 zł);
  • ograniczenie wolności (najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata);
  • pozbawienie wolności (od 1 miesiąca do 15 lat);
  • 25 lat pozbawienia wolności;
  • dożywotnie pozbawienie wolności.

Kradzież to przestępstwo czy wykroczenie?

Czasami jednym z kryteriów klasyfikacji czynu zabronionego jest wartość szkody. 

Przykładem takiego czynu zabronionego jest przestępstwo. 

Od 1 października 2023 r. jeżeli wartość skradzionej rzeczy przekroczy kwotę 800 zł, to popełnione zostaje przestępstwo. Do 800 zł mówimy o wykroczeniu.