W myśl art. 398 Kodeksu postępowania karnego możliwe jest przedmiotowe rozszerzenie zarzutów oskarżenia, czyli dodanie innego, nowego czynu nieobjętego wniesionym aktem oskarżenia.
Wówczas na tej samej rozprawie dochodzi do rozpoznania nowego zarzutu.
Kiedy możliwe jest przedmiotowe rozszerzenie aktu oskarżenia?
Przedmiotowe rozszerzenie aktu oskarżenia jest możliwe, jeśli łącznie zostaną spełnione następujące przesłanki:
- oskarżyciel zarzucił oskarżonemu nowy czyn w toku rozprawy;
- zarzut jest oparty na okolicznościach, które wyszły na jaw podczas rozprawy;
- nie zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania przygotowawczego co do nowego czynu (np. istnieje potrzeba przeprowadzenia postępowania dowodowego);
- oskarżony wyraził zgodę na rozpoznanie nowego zarzutu na tej samej rozprawie.
Jeżeli okoliczności popełnienia nowego czynu były znane przed wniesieniem aktu oskarżenia proces wpadkowy nie znajdzie zastosowania.
Zgoda oskarżonego musi być wyraźnie wyrażona. Milczenie nie może zostać uznane za zgodę. Zgoda obrońcy również nie wystarczy, natomiast oskarżony może przekazać swoje oświadczenie za pośrednictwem obrońcy.
Czy sąd jest zobligowany do przeprowadzenia procesu wpadkowego?
W treści art. 398 wyraźnie zaznaczone jest, że „sąd może”, a więc pomimo spełnienia wszystkich warunków sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia procesu wpadkowego. Stanowi to jego uprawnienie.
Decyzja sądu
Sąd w przedmiocie rozszerzenia zarzutów oskarżenia wydaje postanowienie o rozpoznaniu nowego zarzutu co do popełnienia określonego czynu na tej samej rozprawie lub odmawiające rozpoznania nowego oskarżenia.
Postanowienie jest sporządzane wraz z uzasadnieniem i nie podlega zaskarżeniu.
Konieczność wniesienia nowego lub dodatkowego aktu oskarżenia
W razie odroczenia rozprawy konieczne jest wniesienie nowy lub dodatkowy akt oskarżenia przez oskarżyciela. Odpis aktu oskarżenia powinien zostać doręczony oskarżonemu przed terminem rozprawy odroczonej.
Wniesienie nowego lub dodatkowego aktu oskarżenia nie jest wymagane w przypadku zarządzenia przerwy w rozprawie.
