Co do zasady nieruchomość nabyta w czasie trwania związku małżeńskiego przez oboje małżonków pozostających w ustroju wspólności majątkowej lub każdego z nich wchodzi do majątku wspólnego.

Pojawia się w tej kwestii pewne pytanie, a mianowicie, co z nieruchomością nabytą w drodze umowy dożywocia?

Przykład 

Jan zawarł z rodzicami po ślubie z Anną umowę dożywocia. Rodzice zmarli, a małżeństwo niedługo później się rozpadło. Jakże wielkie było zaskoczenie Jana, gdy Anna w trakcie rozwodu zażądała połowy domu po jego rodzicach.

Czy Anna miała rację?

Czy nieruchomość nabyta w drodze dożywocia wchodzi do majątku wspólnego?

Art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określa wyjątki od zasady wskazanej na początku wpisu, czyli wymienia co należy do majątku osobistego każdego z małżonków. 

Jednym z przedmiotów stanowiących majątek osobisty, wyliczonych w tym przepisie są przedmioty nabyte w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny.

Niestety nie możemy rozciągnąć tego przepisu na nieruchomość otrzymaną w następstwie zawarcia umowy dożywocia. Dlaczego? Umowa dożywocia w przeciwieństwie do umowy darowizny jest umową odpłatną. 

Ustawodawca nie uregulował kwestii nieruchomości z umowy dożywocia w kontekście majątku małżonków.

Orzecznictwo

W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że nabyta przez jednego z małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej nieruchomość w zamian za dożywocie ze wspólnie osiąganych dochodów wchodzi do majątku wspólnego małżonków (uchwała SN z dnia 18 września 1989 r., III CZP 80/89, OSP 1990, nr 10, poz. 357, postanowienie SN z dnia 8 sierpnia 2001 r., I CKN 1123/99, nie publ.).

Czy zgoda współmałżonka jest istotna?

Jeśli świadczenia z tytułu umowy będą spełniane z majątku wspólnego, małżonek zobowiązany do świadczeń powinien uzyskać zgodę współmałżonka na ustanowienie dożywocia. 

Umowa zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego będzie ważna dopiero, gdy drugi małżonek ją potwierdzi.

Wyjątek 

Dla oceny, w skład którego majątku wejdzie nieruchomość istotny jest moment dokonywania czynności prawnej, a dokładniej masa majątkowa, z której spełniono świadczenie. 

Jeżeli umowa dożywocia nie obciąża majątku wspólnego, nieruchomość może zostać zaliczona do majątku osobistego małżonka, który ją zawarł. 

Jeśli masz pytania dotyczące omówionego tematu lub potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej, nie wahaj się z nami skontaktować. Kancelaria Adwokacka Mikulski oferuje kompleksową pomoc prawną dostosowaną do Twoich indywidualnych potrzeb. Skontaktuj się z nami już dziś, aby umówić się na konsultację i dowiedzieć się, jak możemy Ci pomóc. Zadzwoń pod numer +48 882 843 157 lub napisz na adres kancelaria@adwokatmikulski.pl. Jesteśmy tutaj, aby Cię wspierać.